Daar zijn we weer met een allerlaatste update! Het einde van onze reis is dan toch echt aangebroken. Wekenlang hebben we het ontkend, deden alsof we nog láááng niet naar huis zouden gaan. Maar nu is er geen ontkennen meer aan. Als ik naar buiten kijk, is het grijs, grauw en ontzettend koud. We zijn weer in Nederland en oh, wat valt dat tegen. En wat gaan we het reizen vreselijk missen, nu al. Die eindeloze vrijheid, alle lieve mensen en bijzondere culturen en elke dag een nieuw avontuur. Een leven zonder files, stress en slecht weer was zo gek nog niet. Terug zijn in Nederland betekent natuurlijk ook dat we jullie weer gaan zien en dat is dan wel weer erg fijn. Maar... eerst nog één verhaal en fotoserie van de Cubaanse hoofdstad Havana, de perfecte afsluiting van onze reis.

Al begon het niet helemaal rooskleurig, want zoals we al eerder schreven is Cuba een complex land, dat meer vragen oproept dan antwoorden geeft. Zo bleken onze pinpassen in de hele stad (en de rest van het land) onbruikbaar en stonden we dus met een lege portemonnee. Of althans, bijna leeg, want Arjan had nog ergens 50 euro vandaan getoverd, die we op het vliegveld konden omwisselen voor Cubaans geld. Drie dagen en tientallen verhitte telefoongesprekken naar Nederland later, werd onze creditcard dan toch geactiveerd en konden we eindelijk weer iets anders eten dan droge witte broodjes en bakjes rijst. Hadden we op de valreep dus tóch nog gigantische stress!

Ondanks onze zwerversstatus die eerste paar dagen in Havana, zagen we er klaarblijkelijk nog wel Europees en rijk genoeg uit om flink belazerd te worden. Op straat werden we aangesproken door een joviale Cubaan, die wilde weten waar we vandaan kwamen en of we die avond naar een optreden van zijn band wilden komen kijken. Voordat we het goed en wel in de gaten hadden, zaten we in een buurtkroeg waar onze nieuwe vriend het adres van de concertzaal op een papiertje krabbelde. Ondertussen praatte hij honderduit over Havana, muziek, sigaren en zijn lieftallige echtgenote, met wie hij die dag precies elf jaar getrouwd was. Een unicum in Cuba, waar het scheidingspercentage enorm is. En dat moest natuurlijk gevierd worden. Of althans, dat vond onze vriend.

Onder luid protest van ons (want we vertrouwden het natuurlijk niet helemaal) liet hij drie mojito's en een bolknaksigaar aanrukken. Uit beleefdheid en na lang aandringen (‘Nooo, my friends, you háááve to drink, I buy for you!') hebben we uiteindelijk een slokje van onze mojito gedronken en dat was dus helemaal fout. Want plotseling stond hij op, mompelde iets onverstaanbaars en ging er razendsnel vandoor. Ons achterlatend met een rekening van omgerekend 17 euro (véééél te veel voor drie drankjes in Havana, dus eigenlijk werden we dubbel genaaid).

Heel even waren we sprakeloos; wat was hier zojuist gebeurd? Maar al snel nam de boosheid het over. ‘We gaan! Nú!', beet Arjan me toe en beende zonder te betalen richting de uitgang. Ik dribbelde er een beetje suffig achteraan en riep zo vrolijk mogelijk ‘Adiooos! tegen de barman in de hoop dat hij niet in de gaten had dat we geen cent hadden achtergelaten. Maar bij de deur werden we tegengehouden door onze vriend, die plotseling vanuit het niets weer opdook. Wij waren echter inmiddels zó kwaad dat we hem opzij hebben geduwd en heel hard zijn weggerend (met bonzend hart, dat wel). Later pas ontdekten we dat dit een beproefde truc is om toeristen geld af te troggelen. Leuke jongens, die Cubanen!

Havana is trouwens één grote, fascinerende filmset. Met luid ronkende oldtimers, rokerige kroegen, eeuwenoude gebouwen met gietijzeren balkons en smalle steegjes. Het leven speelt zich voornamelijk buiten af. Elke avond rond zonsondergang worden tafels en stoelen de straat op gesleept voor een verhit potje backgammon, altijd met een grote fles rum binnen handbereik. Mensen hangen in deuropeningen of op een bankje in het park en kinderen spelen softbal met stokken en flesdoppen. En ondertussen hoor je overal en altijd muziek. In restaurants en cafés, maar ook gewoon op straat. In onze favoriete kroeg La Lluvia de Oro in het oude gedeelte van de stad speelt zelfs 24 uur per dag een live band. En dat zeven dagen per week. Echt super!

Ook in Havana verbleven we weer in een casa particulare, of eigenlijk in twee. De eerste paar dagen sliepen we in de oude wijk Vieja bij Pepe y Rafaela; een echtpaar van rond de 70 dat de godganse dag ruzie had. En zich daar ook totaal niet voor schaamde. Rafaela hoorde je drie kamers verderop nóg gillen en Pepe bromde dan standaard met een diepe zucht iets onaardigs terug vanuit zijn luie stoel. Echt hilarisch, zelfs als je er geen woord van kon verstaan. Onze kamer was prachtig (schijnt zelfs één van de mooiste casa particulares van Havana te zijn) met openslaande deuren, drie Franse balkonnetjes, een kitscherig tweepersoonsbed in barokstijl en mozaïeken vloer. Onze laatste drie nachten in Havana hebben we in het centrum doorgebracht bij Dulce María González, de liefste vrouw die we tijdens onze reis hebben ontmoet. Elke ochtend stond ze al vroeg op om verse fruitsapjes te shaken, eitjes te bakken en koffie te zetten en kwam vervolgens gezellig bij ons zitten met haar kopje koffie. Zij heeft talrijke fantastische, maar ook trieste verhalen over de geschiedenis van Cuba verteld.

Hoewel we in totaal bijna 'n week in Havana hebben doorgebracht, hadden hier nog met gemak een paar dagen langer kunnen blijven. Er is zo vreselijk veel te zien en te doen. Het imposante Capitolio Nacional (een kopie van het Capitool in Washington), Plaza de la Revolución (hét symbool van de Cubaanse revolutie) en de kilometerslange boulevard van Malécon. Maar ook het theater in het centrum van de stad (waar we een voorstelling van het Nationaal Ballet hebben bijgewoond, maar wel via de achterdeur naar binnen werden geloodst omdat buitenlanders niet welkom waren), het voormalige presidentspaleis waarin het museum van de revolutie is gevestigd en de lommerrijke wijk Vedado. Tel daarbij op de vele gezellige pleintjes en parken, de swingende bluesbandjes op elke straathoek en de temperamentvolle Cubanen. En ja, dan heb je dus een onvergetelijke tijd in een weergaloze stad.

Drie maanden in Midden- en Zuid-Amerika; het was véél te kort om al het prachtigs te zien en te ontdekken. We komen hier dan ook zéker nog een keer terug, want dat dit pas het begin is van een heleboel mooie reizen, staat wat ons betreft vast. Hopelijk in de toekomst op deze plek dus nog veel meer foto's en verhalen. En hopelijk reizen jullie ook dan weer met ons mee. Voor nu; enorm bedankt voor jullie lieve, soms kritische, vaak hilarische reacties. We hebben ervan genoten!

Liefs Arjan en Annelie